Na czym polega praca zdalna? Co mówią przepisy, jakie są obowiązki pracownika, pracodawcy?

Praca zdalna – na czym polega? Na jakich zasadach się odbywa? Jakie są obowiązki pracodawcy i pracownika w przypadku takiego modelu pracy?

Co to jest praca zdalna?

Praca zdalna polega na tym, że pracownik wykonuje swoje zawodowe obowiązki poza siedzibą firmy. Wykorzystuje się w tym celu środki komunikacji elektronicznej – dzięki internetowi możliwa jest ciągła komunikacja między pracownikami i pracodawcą, a dokumenty przesyła się za pomocą poczty elektronicznej. Pracownicy danej firmy mają stały dostęp do ważnych dla siebie informacji, a specjalne platformy w razie potrzeby umożliwiają po zalogowaniu wykonywanie bardziej specjalistycznych zadań.

Przepisy kodeksu pracy, które regulują kwestię pracy zdalnej, zaczęły obowiązywać dopiero 16 października 2007 roku. One również definiują, na czym polega ten rodzaj pracy. Według artykułu 675 praca zdalna, czyli telepraca, polega na wykonywaniu pracy poza zakładem pracy z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej.

Zgodnie z tą definicją telepracownikiem jest więc pracownik, który nie tylko wykonuje swoje zawodowe obowiązki w warunkach domowych, ale też wyniki swojej pracy przekazuje pracodawcy za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Chodzi o rozwiązania techniczne, takie jak urządzenia teleinformatyczne i współpracujące z nimi narzędzia programowe, dzięki którym możliwe jest indywidualne porozumiewanie się na odległość przy wykorzystaniu transmisji danych między systemami teleinformatycznymi. Jeżeli pracownik nie korzysta z takich środków, jego praca w świetle prawa nie może być uznana za pracę zdalną.

Umowa o pracę zdalną

Istnieją dwie możliwości ustalenia, że praca będzie wykonywana zdalnie – w trakcie zawierania umowy lub już w trakcie zatrudnienia. W tym pierwszym przypadku kontrakt powinien zawierać określone regulacje, takie jak określenie jednostki organizacyjnej pracodawcy, ustalenie struktury, w jakiej znajduje się stanowisko pracy telepracownika oraz wskazanie osób i organów odpowiedzialnych za współpracę z nim i upoważnionych do przeprowadzania kontroli.

Jeżeli zmiana formy pracy na pracę zdalną następuje już w czasie trwania zatrudnienia (z inicjatywy pracodawcy, samego pracownika albo na mocy porozumienia stron), pracodawca musi przekazać wyżej wymienione informacje pracownikowi w formie pisemnej.

Praca zdalna – obowiązki pracodawcy i pracownika

Pracodawca jest zobowiązany do dostarczenia pracownikowi sprzętu niezbędnego do świadczenia przez niego pracy zdalnej, jeśli on sam takim nie dysponuje – oczywiście najczęściej jest to sprzęt komputerowy. Pracodawca powinien ubezpieczyć sprzęt, jaki powierza pracownikowi, pokryć koszty związane z jego instalacją, serwisem, eksploatacją i konserwacją, a także, jeśli będzie taka konieczność, zapewnić pracownikowi pomoc techniczną i niezbędne szkolenia w zakresie jego obsługi.

Pracodawca i pracownik mogą jednak sporządzić odrębną umowę, w której w inny sposób określą prawa i obowiązki. Mogą na przykład ustalić, że pracownik będzie w pracy zdalnej wykorzystywał własny sprzęt. W takiej sytuacji przysługuje mu ekwiwalent pieniężny – na jego wysokość mają wpływ normy zużycia sprzętu, jego udokumentowane ceny rynkowe i ilość wykorzystanego na potrzeby pracodawcy materiału.

Pracodawca ma też obowiązek umożliwiania pracownikowi zdalnemu przebywanie na terenie zakładu pracy, korzystanie z jego pomieszczeń i urządzeń, zakładowych obiektów socjalnych i prowadzonej działalności socjalnej.